زمينه: امروزه يکي از مشکلات جوامع بشري آلودگي آب هاي زيرزميني به نيترات است. نيترات به دليل قابليت انحلال زياد در آب، جذب کم و نيز پايداري ترکيب آن در آب، به عنوان بهترين شاخص براي نشان دادن آلودگي شيميايي آب زيرزميني مورد بررسي قرار گرفته است. دشت برازجان در شمال استان بوشهر يکي از دشت هاي حاصلخيز مي باشد که آلودگي نيترات آب زيرزميني در بخش هاي وسيع از اين دشت رخ داده است. هدف از اين بررسي تعيين منشا آلودگي هاي موجود و مناطق داراي بيشترين پتانسيل آلودگي مي باشد.
مواد و روش ها: در اين بررسي کيفيت شيميايي آب چاه هاي منطقه، به ويژه از نظر آلودگي يون هاي نيترات، سولفات، کلر و سديم، تغييرات مکاني و زماني و منشا آن ها در آب هاي زيرزميني دشت برازجان، مطالعه شده است. نمونه هاي آب زيرزميني از 12 چاه، در ماه هاي فروردين و مرداد سال 1391 جمع آوري گرديده و جهت تعيين پارامترهاي هيدروشيمي و آلودگي مورد سنجش قرار گرفته است. در طول نمونه برداري سعي شد از روش هاي استاندارد نمونه برداري EPA 2006 استفاده شود.
يافته ها: بر اساس نتايج حاصله، آلودگي شديد نيتراته (تا بيش از 160 ميلي گرم در ليتر) آب هاي زيرزميني بخصوص در بخش جنوبي دشت به وسيله فعاليت هاي کشاورزي و همچنين چاه هاي جذبي و ورود آب آلوده از مرغداري ها رخ داده است. همچنين نتايج نشان داد که غلظت يون هاي Cl- در 66 درصد نمونه ها، Na+در 59 درصد، 100SO42- درصد و NO3- در 42 درصد از نمونه هاي آب زيرزميني بيشتر از مقادير استاندارد مي باشد.
نتيجه گيري: با توجه به نتايج حاصله بايستي در استفاده از کودهاي شيميايي مديريـت مناسب اعمال گردد و از ورود فاضلاب هاي خانگي، کشاورزي و صنعتي بدون تصفيه به منابع آب منطقه ممانعت به عمل آيد.